အေအးလႈိင္း

ရွင္ဒိသာ

အေအးလႈိင္းဆုိတာ ေလထုေအးျမလုိ႔ျဖစ္တဲ့ရာသီဥတုေအးတာနဲ႔မတူတဲ့ ထူးကဲတဲ့ ရာသီဥတုသြင္ျပင္လကၡဏာတမ်ဳိးကုိ ေခၚတာပါ။ အေမရိကန္အမ်ဳိးသားရာသီဥတုဌာနက သုံးတဲ့စကားနဲ႔ တိတိက်က် ေျပာရမယ္ဆုိရင္ အေအးလႈိင္းဆုိတာ စုိက္ပ်ဳိးေရး၊ စက္မႈ၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးနဲ႔ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ ေန႔စဥ္လုိအပ္တဲ့ ေယဘုယ်အပူခ်ိန္ဟာ ၂၄ နာရီအတြင္းမွာ ရုတ္တရက္ လ်င္ျမန္ စြာက်ဆင္းသြားတဲ့ အေျခအေနတရပ္ကုိ ညႊန္းဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အေအးလႈိင္းအတြက္ တိက်တဲ့စံမွတ္ေက်ာက္ကုိေတာ့ အပူခ်ိန္က်ဆင္း ႏႈန္း အနိမ့္ဆုံး ဘယ္ေလာက္ထိ က်ဆင္းသြားသလဲဆုိတာနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ပါတယ္။ ဒီအနိမ့္ဆုံးအပူခ်ိန္ဟာ ပထ၀ီ၀န္းက်င္ေဒသနဲ႔ ႏွစ္ကာလ အခ်ိန္ေတြေပၚမွာ တည္မွီပါတယ္။



ေနာက္ဆက္တဲြအက်ဳိးဆက္ေတြဘာေတြျဖစ္ႏုိင္လဲ

အေအးလႈိင္းက အိမ္ေမြးတိရစာၦန္နဲ႔ေတာတြင္းတိရစာၦန္ေတြကုိ ေသေၾက၊ ဒဏ္ရာ ရေစႏုိင္ပါတယ္။ အေအးဒဏ္ ပုိခံရတဲ့အခါမွာ လူသား ေတြနဲ႔ တိရစာၦန္ေတြအတြက္ အစားအေသာက္ကရတဲ့ ကယ္လုိရီစြမ္းအင္ ပုိမုိလုိအပ္လုိ႔ အစားအစာ မ်ားမ်ားစားဖုိ႔လုိပါတယ္။ အေအလႈိင္း ျဖစ္ၿပီဆုိရင္ ႏွင္းေတြ ထူထူထဲထဲ က်လာတာေၾကာင့္ စားက်က္ေျမကုိ အားထားစားေသာက္ေနရတဲ့ တိရစာၦန္ေတြအေနနဲ႔ အစားအစာ လုံလုံေလာက္လာက္မရႏုိင္ေတာ့လုိ႔ သူတုိ႔ခႏၶာကုိယ္ထဲမွာလုိအပ္တဲ့ အပူခ်ိန္ရွိမွသာ လည္ပတ္လႈပ္ရွားႏုိင္တဲ့ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္နဲ႔ဓာတုျဖစ္စဥ္ေတြ ဟာ ပ်က္ယြင္းသြားတာေၾကာင့္ (ဒါမွမဟုတ္) အစာငတ္မြတ္တာေတြေၾကာင့္ ေသဆုံးတာေတြ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လယ္ သမားေတြအဖုိ႔လည္း သူတုိ႔ေမြးထားတဲ့ အိမ္ေမြးတိရစာၦန္ေတြအတြက္ အစာ၀ယ္ဖုိ႔ မျဖစ္မေန လုိအပ္လာပါတယ္။

ျပင္းထန္တဲ့ေဆာင္အေအးဒဏ္ေၾကာင့္ ကာကြယ္မႈအရည္အေသြးညံ့ဖ်င္းတဲ့ ေရပုိက္လုိင္းေတြ ေအးခဲကုန္ပါတယ္။ ကာကြယ္မႈညံ့ဖ်င္းတဲ့ တခ်ဳိ႕အိမ္တြင္းေရပုိက္ေတြမွာဆုိ အေအးဒဏ္ေၾကာင့္ ေရထုထည္ႀကီးလာၿပီး ပိုက္ေတြေပါက္ကြဲပ်က္စီးသြားလုိ႔ အိမ္ကပစၥည္းေတြ အႀကီး အက်ယ္ ပ်က္စီးတာ ၾကဳံရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒါေတြကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ပုိက္လုိင္းအာမခံေၾကးေတြ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဒီလုိ အခ်ိန္ကာလမွာဆုိ လွ်စ္စစ္နဲ႔ေလာင္စာစြမ္းအင္လုိအပ္ခ်က္ဟာ အဆမတန္ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္လည္ပတ္ဖုိ႔အတြက္ လုိအပ္တဲ့ ေရေတြဟာ ခဲကုန္လုိ႔ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လုပ္မႈေတြလည္း ရပ္တန္႔ကုန္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕သတၳဳေတြဟာ အပူခ်ိန္နိမ့္က်ခ်ိန္မွာ က်ဳိးတာပဲ့တာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေအးခဲဒဏ္မခံႏုိင္လုိ႔ တခ်ဳိ႕ကားေတြ ပ်က္ကုန္ပါတယ္။ စက္သုံးဆီေတြလည္း ခဲလာလုိ႔ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ ေရးစနစ္ေတြေတာင္မွ မလည္ပတ္ႏုိင္ေတာ့သေလာက္ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။

ပုံမွန္ကုိယ္က အရမ္းေအးတဲ့ရာသီဥတုရွိတဲ့ ဆုိက္ေဘးရီးယားတုိ႔ ကေနဒါႏုိင္ငံေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီလုိ အခ်ိန္မွာဆုိရင္ေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြ အျဖစ္ဆုံးေပါ့။ အရမ္းေအးေနခ်ိန္မွာ မီးေလာင္မႈေတြေၾကာင့္ ပုိလုိ႔ေတာင္ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးတာေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိတာဟာလည္း မယုံႏုိင္စရာပါပဲ။ ေရပုိက္ေတြေပါက္ကုန္ေတာ့ ေရေပးေ၀မႈေတြကုိ အားကုိးလုိ႔မရ။ ဒီေတာ့ မီးသတ္လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ပုိၿပီးအခက္ အခဲျဖစ္လာပါတယ္။ အေအးလႈိင္းျဖစ္တဲ့ ကာလမွာဆုိ ေလထုဟာ သိပ္သည္းလာပါတယ္။ ေလထုပုိေအးလာေလ သိပ္သည္းမႈမ်ားလာ ေလ ဒီလုိေလထဲမွာ ေအာက္ဆီဂ်င္ပါ၀င္မႈ ပုိမ်ားလာေလေလပါပဲ။ ဒီလုိအေျခအေနမွာ မီးေလာင္တဲ့အခါမွာေတာ့ မီးေလာင္မႈဟာ ပုိျပင္း ထန္ ႀကီးမားေတာ့တာေပါ့။

တခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ မေအးဘူးလုိ႔ထင္ရေပမဲ့ အပူခ်ိန္ကေတာ့ ဒီေဒသအတြက္ သိသိသာသာပဲ ပ်မ္းမွ်ေရခဲမွတ္ေအာက္မွာရွိတဲ့ ေဆာင္း တြင္း အေအးလႈိင္းေတြေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈေတြ ျဖစ္ေစတာပါပဲ။ ရာသီဥတု အလြန္ပူတဲ့ ေဒသေတြမွာ ထူးျခားတဲ့အေအးဒဏ္ေတြ ျဖစ္တတ္ တာ သတိျပဳရပါမယ္။

တခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ ေအးတယ္လုိ႔ မထင္ရေပမဲ့အပူခ်ိန္ကေတာ့ ေဒသတခုအတြက္မွာေတာ့ ပ်မ္းမွ်ေအာက္ကုိ ထူးထူးကဲကဲကုိ က်ဆင္း ေနပါတယ္။ ဒီေဆာင္းအေအးလႈိင္းေတြေၾကာင့္လည္း အပ်က္အစီးေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။ အလြန္ပူျပင္းတဲ့ရာသီရွိတဲ့ေဒသေတြမွာ ထူးထူး ျခားျခား ေအးတတ္ပါတယ္။ ဒီလုိေဒသမ်ဳိးေတြမွာ အပင္နဲ႔တိရစာၦန္ေတြအတြက္ ရွင္သန္ဖုိ႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ဒီလုိပဲ အပူပုိင္းႏုိင္ငံေတြမွာ အေအးလႈိင္းက်ေရာက္တဲ့အခါမွာ သဘာ၀ထုံးစံအရကုိပဲ အိမ္ေတြကုိ အေအးဒဏ္အကာအကြယ္ခံႏုိင္ေအာင္ ေဆာက္လုပ္ထားတာ မဟုတ္တာေၾကာင့္ အေအးဒဏ္ခံရၿပီး ကုိယ္ခႏၶာတြင္း ဇီ၀၊ ဓာတုျဖစ္စဥ္ပ်က္ယြင္းတာေတြနဲ႔ ႏွင္းကုိက္တာေတြျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။



တုံ႔ျပန္ေဆာင္႐ြက္မႈ

ဆုိက္ေဘးရီးယားလုိ တခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ အရမ္းေအးေတာ့ အသုံးျပဳတဲ့ေလာင္စာဆီသုံးစက္ေတြကုိ အဆက္မျပတ္ ေမာင္းႏွင္ထား ရပါ မယ္။ အိ္မ္တြင္းေရပုိက္တပ္ဆင္မႈေတြကုိ အဖုံးအကာေကာင္းေကာင္းနဲ႔ကာကြယ္ထားႏုိင္ၿပီး ေရပုိက္ေတြကို မၾကာခဏ အဆက္မျပတ္ ဖြင့္ထားႏုိင္တယ္။ အေအးလိႈင္းျဖစ္ေနစဥ္မွာ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ခက္ခဲမွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စြမ္းအင္ေလာင္စာထိန္းသိမ္းသုိေလွာင္မႈေတြကုိ ရပ္ကြက္ကအမ်ားသုံးအေဆာက္အဦးေတြမွာ ဆင္းရဲသားေတြနဲ႔သက္ႀကီး႐ြယ္အုိေတြအတြက္ စီမံထားဖုိ႔လုိပါတယ္။ အုိးမဲ့အိမ္မဲ့ေတြကုိ ဖမ္းၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ဒီအေဆာက္အဦးေတြဆီကုိ ပုိ႔ေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။ ေဆး႐ုံေတြမွာလည္း ႏွင္းကုိက္တဲ့လူနာေတြနဲ႔ခႏၶာကုိယ္တြင္းဇီ၀-ဓာတုျဖစ္စဥ္ပ်က္ယြင္းသြားသူေတြ ကုသႏုိင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ထားႏုိင္တယ္။ ေက်ာင္းနဲ႔အမ်ားသုံးအေဆာက္အဦးေတြကုိ ေခတၱကြန္းခုိရာ ေနရာ ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းပစ္ႏုိင္တယ္။ အေအးလႈိင္းမလာမီ အစားအစာနဲ႔အျခားလုိအပ္တာေတြ စုစည္းသုိေလွာင္ထားႏုိင္တယ္။ တခ်ဳိ႕ လူေတြအေနနဲ႔ ရာသီဥတုေကာင္းတဲ့ေဒသေတြဆီ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနႏုိင္တယ္။ ေခတၱခဏ ေဆာင္း ေရွာင္ႏုိင္တယ္။ ကြ်ဲ၊ ႏြား တိရစာၦန္ေတြ အတြက္လည္း အေအးလႈိင္းမလာမီ အစားအစာေတြ စုေဆာင္းထားႏုိင္တယ္။ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ထိခုိက္ႏုိင္တဲ့ေဒသက တိရစာၦန္ေတြကုိေတာ့ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ထားရမယ္။ ပ်က္စီးလြယ္တဲ့ သီးႏွံေတြကုိေတာ့ ေရနဲ႔ ဖ်န္းပက္ထားရမယ္။ ဒါမွ အေအးဒဏ္ကေန အပင္ေတြကုိ ကာကြယ္မွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါ့ျပင္ အပင္ေတြက ပတ္၀န္းက်င္ေလထုရဲ႕အေအးကုိ စုတ္ယူတာကေန ကာကြယ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ (ေရခဲတာကေန အပူကုိ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ဒီအပူက သစ္သီးေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးပါတယ္)။

လူအမ်ားစုက သင့္ေလ်ာ္စြာ၀တ္စားႏုိင္တယ္။ ဖေယာင္းတုိင္ေတြ၊ မီးျခစ္ေတြ၊ ဓါတ္မီးေတြနဲ႔ခ်က္ျပဳဖုိ႔အတြက္ ေရနံဆီမီးဖုိေတြနဲ႔ မီးလႈံဖုိ႔ ထင္းေတြ လုိအပ္သလုိ စုထားသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သတိထားရမွာက အိမ္အလုံခန္းမွာ မီးေသြးမီးဖုိနဲ႔ ခ်က္ျပဳတ္တာ။ မီးလႈံတာေတြ မလုပ္ဖုိ႔ပါဘဲ။ ဘာလုိ႔လဲဆုိေတာ့ မီးေသြးကထြက္တဲ့ကာဘြန္မုိေနာက္ဆုိဒ္ အဆိပ္ေငြ႔ေတြဟာ လူေတြအတြက္ ေသေလာက္တဲ့အထိ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္လုိ႔ပါ။



သမုိင္း၀င္အေအးလႈိင္းမ်ား

ေခတ္သစ္အေအးလႈိင္းမ်ား(၂၀၀၁-ယခုထိ)

• ၂၀၀၉ ဥေရာပအေအးလႈိင္း - ဇန္န၀ါရီအေစာပုိင္းဟာ ဥေရာပရဲ႕အေအးဆုံးကာလ၊ အထူးသျဖင့္ အလယ္ပုိင္းနဲ႔ေတာင္ပုိင္းမွာ အရမ္းေအးတယ္။ ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ အီတလီ၊ ရူေမးနီးယားနဲ႔စပိန္တုိ႔လုိ ေနရာေတြဟာ အေအးစံခ်ိန္တင္တဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနရာအမ်ားစုမွာ ႏွင္းနဲေရခဲေတြဖုံးေနတယ္။ ေက်ာင္းေတြ ပိတ္ထားရတယ္။ ေလဆိပ္ေတြမွာ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈ ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ပါရီ၊ မက္ဒရစ္၊ ဘာလင္လုိ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ အရမ္းေအးတယ္။ အီတလီေျမာက္ပုိင္းမွာႏွင္းေတြနဲ႔ေရခဲေတြ ဖုံးေနတယ္။

• ၂၀၀၈ အလာစ္ကား - ေဖေဖၚ၀ါရီအေစာပုိင္းကာလမွာ အလာစ္ကားဟာ အေအးဆုံးအခ်ိန္ျဖစ္ေနတာ ၈ ႏွစ္ ၾကာၿပီ။ အႏႈတ္ ၅၀ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္ (အႏႈတ္၄၆ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္) နီးပါးရွိတယ္။ အလာစ္ကားရဲ႕ ခ်စ္ကင္းေဒသမွာဆုိ အနိမ့္ဆုံး အႏႈတ္၇၂ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္ (အႏႈတ္၅၈ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္) ထိ ရွိတယ္။ အလာစ္ကားရဲ႕ စံခ်ိန္တင္ထားတဲ့အေအးခ်ိန္ အႏႈတ္၈၀ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိက္ (အႏႈတ္၆၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္) ေရာက္ဖုိ႔ ၈ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္ပဲ လုိေတာ့တယ္။ ဇန္န၀ါရီလ ပထမ လ၀က္မွာေတာ့ တရုတ္နဲ႔အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသေတြ မွာ ထူးထူးျခားျခား ေအးလာၿပီး ေနရာအႏွံ႔မွာ ႏွင္းေတြ သိပ္သိပ္သည္းသည္းက်တယ္။

• ၂၀၀၇ အာဂ်င္တီးနား အေအးလႈိင္း - ၂၀၀၇၊ ဇူလုိင္ ၆၊ ၇၊ ၈ အတြင္း အာဂ်င္တီးနားေဒသတခုလုံးမွာ ေလဖိအားနည္း ရပ္၀န္းေဒသနဲ႔ အျပန္အလွန္ထိေတြ႔မႈျဖစ္ၿပီး ၀င္ရုိးစြန္းက အေအးေပါက္ကြဲမႈ ထုလုိက္ထည္လုိက္ ၀င္လာတာေၾကာင့္ ႏွင္းခဲ ေတြနဲ႔ ႏွင္းမုန္တုိင္းေတြ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ျဖစ္ေပၚခဲ့တယ္။ အေအးေပါက္ကဲြမႈက ေတာင္ပုိ္င္းကေန အလယ္ပုိင္းထိ ေရာက္သြား တယ္။ ႏွင္းေတြထုလုိက္ထည္လုိက္က်၊ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာ အရမ္းေအးတဲ့ေလေအးေတြ တုိက္ခတ္တာေၾကာင့္ လူ ၂၃ ေယာက္ ေသသြားတယ္။

• ၂၀၀၇ ေျမာက္ကမၻာလုံးျခမ္းအေအးလႈိင္း - ကေနဒါတႏုိင္ငံလုံးနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုေဒသအမ်ားစုမွာ မတ္လကုန္ ေလာက္နဲ႔ ဧၿပီလေစာေစာပုိင္းတုန္းက ၂ ပတ္ၾကာပူေႏြး အၿပီးေနာက္မွာ ေရခဲတဲ့အထိ ၾကဳံခဲ့ရတယ္။

• ၂၀၀၅-၂၀၀၆ - ဥေရာပ အေအးလႈိင္း - အေရွ႕ဥေရာပနဲ႔ရုရွမွာ အလြန္ေအးတဲ့ေဆာင္းကာလကုိ ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္က စၿပီး အေအးဆုံးစံခ်ိန္အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ရတယ္။ ႏွင္းေတြကုိ အရင္မေတြ႔ရတဲ့ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ စပိန္ေတာင္ပုိင္းနဲ႔ အာဖရိက ေျမာက္ပုိင္းမွာေတာင္မွ ေတြ႔ရတယ္။

• ၂၀၀၄-၂၀၀၅၊ ဥေရာပေတာင္ပုိင္းအေအးလႈိင္း - ဥေရာပေတာင္ပုိင္းေဒသအားလုံးမွာ ထူးထူူးျခားျခားကုိ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ေဆာင္းဥတုပါပဲ။ အႀကိမ္တေထာင္မွာ တႀကိမ္ပဲျဖစ္ခဲတဲ့ ေရခဲမုန္တုိင္းေတြ ဒီေဒသမွာ ရွားရွားပါးပါး ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ဒီအေအး ဒဏ္ရဲ႕ ရုိက္ခတ္ခ်က္က အယ္လ္ဂ်ီးရီးယားမွာ ႏွင္းက်တာကုိ အင္မတန္႔ကုိ ထူးထူးျခားျခား ေတြ႔ရတာပါပဲ။ စပိန္နဲ႔ ေမာ္႐ုိကုိ ေတာင္ပုိင္းေဒသနဲ႔ေပၚတူဂယ္လ္ေတာင္ပုိင္းေဒသေတြမွာ ေရခဲမွတ္ဟာ စံခ်ိန္တင္တဲ့အထိေရာက္ခဲ့တယ္။

• ၂၀၀၄ ဇန္န၀ါရီ အေအးစံခ်ိန္ - အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေရွ႕ေျမာက္ဖက္ေဒသျဖစ္တဲ့ နယူးအဂၤလန္ေဒသဟာ ထူးကဲစြာ ေအးလာၿပီး စံခ်ိန္တင္ထားတဲ့လက အေအးခ်ိန္နားကပ္လာတယ္။ ေဘာ့စတြန္ေဒသက ၁၁၄ ႏွစ္အတြင္းမွာအေအးဆုံးကာလ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဗာဂ်ီးနီးယားကမ္းေျခေဒသကေတာ့ ထူးထူးျခားျခား ေရခဲမွတ္ေအာက္ရာသီဥတုဟာ ၾကာရွည္ခဲ့ပါတယ္။ နယူ ေယာ့က္ကေတာ့ တလအတြင္း ႏွင္းထုအထူ လကၼ ၁၅၀ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀ရာစု အေအးလႈိင္းမ်ား (၂၀၀၁ မတုိင္မီအထိ)

• ၁၉၉၇၊ ေျမာက္ပုိင္းလြင္ျပင္ေဒသ ေလေအးတုိက္ခတ္မႈ - ဇန္န၀ါရီလလယ္က၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေျမာက္ပုိင္းတခြင္ မွာ ေလတုိက္ခတ္မႈအၾကမ္းဆုံးထဲက တခုအျဖစ္ စံခ်ိန္တင္ထားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ အႏႈတ္၄၀ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္အထိ ရွိပါတယ္။ ေလတုိက္ခတ္မႈေၾကာင့္တခါတရံ အႏႈတ္၈၀ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိက္နီးပါးအထိ ရွိပါတယ္။ ေျမာက္ ဒါကုိတာေျမာက္ပုိင္း ေဒသမွာ ႏွင္းထု လကၼ ၉၀ ထိ က်တာေတြ႔ ရတယ္။ ဒါကေတာ့ ၁၉၉၀ စုႏွစ္မ်ားအတြင္ အျပင္းထန္ဆုံးေလေအးတုိက္ခတ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

• ၁၉၉၆၊ အေမရိကန္အလယ္ပုိင္းရဲ႕အေနာက္ဖက္ေဒသ ေလေအးတုိက္ခတ္မႈႀကီး - ဇန္န၀ါရီလေႏွာင္းပုိင္းနဲ႔ ေဖေဖၚ၀ါရီလ အေစာပုိင္းမွာ မင္နီဆုိးတားျပည္နယ္ရဲ႕ စံခ်ိန္တင္တဲ့ တုိေတာင္းတဲ့ အေအးဆုံးကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ စံခ်ိန္ကေတာ့ မင္နီဆုိးတား ျပည္နယ္ တာ၀ါၿမိဳ႕မွာ အႏႈတ္၆၀ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္အထိ ရွိပါတယ္။

• ၁၉၉၄၊ အေမရိကန္ေျမာက္ပုိင္း၊ ကေနဒါေတာင္ပုိင္း အေအးဒဏ္ - ၁၉၉၄၊ ဇန္န၀ါရီလဟာ ကေနဒါေတာင္ပုိင္းလုိပဲ အလယ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ေျမာက္ပုိင္းနဲ႔ အေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း၊ ေဒသအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အေအးဆုံးလ ဒါမွမဟုတ္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပုိင္း ကာလကစလုိ႔ တခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ အေအးဆုံးလအျဖစ္ စံခ်ိန္တင္ခဲ့ပါတယ္။

• ၁၉၈၉၊ အေအးစံခ်ိန္ - ၁၉၈၉ က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အလယ္ပုိင္းနဲ႔အေရွ႕ပုိင္းမွာ အေအးဆုံး ဒီဇင္ဘာအျဖစ္ စံခ်ိန္တင္ခဲ့တယ္။ အျဖဴေရာင္ခရစၥမတ္လုိ႔တင္စားေခၚေ၀ၚရတယ္။

• ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ အေနာက္ပုိင္း ႀကီးမားတဲ့ေလေအးတုိက္ခတ္မႈႀကီး - ၁၉၈၅၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ တတိယ အေအးဆုံးလုိ႔ ေျပာစမွတ္ျပဳၾကပါတယ္။ အုတားျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း၊ သဘာ၀တြင္းခ်ဳိင့္ေတြရွိတဲ့ ပီတာဆင့္ေဒသမွာ အႏႈတ္၆၉ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိက္အထိေအးပါတယ္။ ၁၉၈၅ ဟာ စတုတၳ အေအးဆုံးႏွစ္အျဖစ္ အေမရိကန္ အေနာက္ပုိင္းမွာ စံခ်ိန္ တင္ရပါတယ္။

• ၁၉၈၃ က စံခ်ိန္တင္ရတဲ့ အေမရိကန္ ဒီဇင္ဘာ - ၁၉၈၃ က အေမရိကန္မွာ အေအးဆုံးခရစၥမတ္ပါ။ ကေနဒါကေန တုိက္ခတ္လာတဲ့ ၾကမ္းတမ္းျပင္းထန္တဲ့ေလေအးေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၀စုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အေအးဆုံးဒီဇင္ဘာဆုိၿပီး စံခ်ိန္တင္ပါတယ္။

• ၁၉၈၂ ေလေအးတုိက္ခတ္မႈ- ၁၉၈၂ ဇန္န၀ါရီလဟာ အလြန္ေအးတယ္။ အႏႈတ္၉ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္ထိ ရွိၿပီး၊ ေလတုိက္တဲ့အခါ အႏႈတ္ ၅၉ ဒီဂရီဖာရင္ဟုိက္အထိ ေအးပါတယ္၊ အ႐ုိးကဲြမတတ္စိမ့္ေအးပါတယ္။

• ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ား- ၁၉၇၀ခုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အေအးလႈိင္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ထိစပ္ေနတဲ့ ေအာက္ ဖက္ ၄၈ ျပည္နယ္ ေဒသေတြမွာ မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနခဲ့ၿပီး ၁၉၇၇-၇၈ အေအးလႈိင္းကေတာ့ ဒီ ၄၈ ျပည္နယ္မွာ အေအးဆုံး ေဆာင္းအျဖစ္ စံခ်ိန္တင္ခဲ့ပါတယ္။

• ၁၉၃၆ အေအးလႈိင္း - ၁၉၃၆ခုႏွစ္ အေအးလႈိင္းဟာ ေျမာက္အေမရိကနဲ႔အေေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အလယ္ပုိင္းရဲ႕ အေနာက္ ဖက္ ေဒသေတြမွာ ထိခုိက္ေစတဲ့ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့တခုတည္းေသာ အေအးလႈိင္းျဖစ္ပါတယ္။

• ၁၉၁၀စုႏွစ္မ်ား- ၁၉၁၂ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္တဲ့ ဆုိး၀ါးတဲ့အေအးဒဏ္ေၾကာင့္ သုညဒီဂရီေအာက္ ရာသီဥတုဟာ မၾကဳံဘူးေအာင္ အရွည္ၾကာဆုံးကာလအျဖစ္မွတ္ တမ္းတင္ရတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတ၀ွမ္းလုံးမွာ ၁၉၁၆-၁၂ ကေန ၁၉၁၇-၁၈ ထိ ရွည္ၾကာခဲ့တဲ့ ေဆာင္းရာသီဟာ ရက္ရက္စက္စက္ကုိ ေအးပါတယ္။




ရွင္ဒိသာ