တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ တိုးမ်ားလာမႈေၾကာင့္ ျမန္မာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းတ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအရင္ကထက္ပိုမိုမ်ားျပားလာတဲ့အေပၚဒီရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကေန ေဒသခံျပည္သူမ်ား ထိခုိက္နစ္နာမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈေတြ ရိွလာမွာကို စိုးရိမ္ရတယ္လို႕ EarthRights International(ERI) က ေျပာပါတယ္။ ERI ရဲ႕ ဒီကေန႕ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ စစ္တမ္းနဲ႕ပတ္သက္လို႕
ကိုသားၫြန္႕ဦးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပေပးထားပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ကုမၸဏီေပါင္း အနည္းဆံုး ၆၉ ခုဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေရအားလွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္း၊ ေရနံနဲ႕ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း၊ သတၱဳမိုင္းလုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၾကၿပီးအရင္ႏွစ္ေတြကထက္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဟာပိုမိုမ်ားျပားလာတယ္လို႕ ERI စစ္တမ္းမွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒီလို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဒီရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြဟာျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အဓိကသဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြကိုအသံုးခ်ထုတ္ယူေနေပမယ့္ အျခား ေဘးထြက္ကိစၥေတြကို အေသအခ်ာ ကိုင္တြယ္မႈမရိွတာေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြကို ထိခိုက္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္လာတယ္လို႕ ERI အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ကေစာ၀ါးက ေျပာပါတယ္။
"လာလုပ္တဲ့အလုပ္ေတြကို ၾကည့္လုိက္ရင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို လုံး၀ဂ႐ုစုိက္မႈမရွိဘူး။ျပည္သူျပည္သားေတြ ဘာေတြထိခိုက္မယ္ဆုိတာေလ့လာမႈမရွိဘူး။သူတုိ႔လုပ္ခ်င္တုိင္းလုပ္ေနတယ္ဆုိတာအင္မတန္သတိထားဖုိ႔ေကာင္းတယ္ ဆုိတာေတာ့က်ေနာ့္အေနနဲ႔တင္ျပခ်င္ပါတယ္။က်ေနာ္တုိ႔ျမန္မာျပည္ရဲ႕သယံဇာတေတြကအမ်ားႀကီးရွိတယ္ဆုိေပမယ့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ယူခ်င္သလုိယူ၊ သုံးခ်င္သလုိသုံး၊ လုပ္ခ်င္သလုိလုပ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က စိတ္မေကာင္းစြာနဲ႔ပဲ ၾကည့္ေနရတဲ့အေပၚမွာ ဒီအစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။"
အခု ကိုကေစာ၀ါးတုိ႔ ေတြ႕ရတဲ့အထဲမွာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကဘယ္လုိေဒသေတြမွာအမ်ားဆုံးလဲ။
"ျမန္မာႏုိင္ငံ အထက္ပုိင္းေတြမွာေတာ့ မ်ားတာေသခ်ာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု ေရႊဂက္စ္ပုိက္လုိင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔စုိးရိမ္တာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာမယ္ဆုိတာ ႀကိဳတင္ၿပီး တြက္လုိ႔ရပါတယ္။"
အေနာက္ႏိုင္ငံ အစိုးရေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြမလုပ္ဖို႕ စီးပြားေရးအရ အေရးယူပိတ္ဆို႕ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ရိွပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုေနာက္ပိုင္း ေရနံနဲ႕ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းေတြမွာ တ႐ုတ္နဲ႕အိႏၵိယ အၿပိဳင္အဆိုင္ လုပ္လာၾကရာမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္က ပိုၿပီး အေရးေပးမႈ ရေနတယ္လို႕ ယူဆၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ရွယ္ဗရြန္ေရနံကုမၸဏီကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းဖို႕ အေတာ္ေလးကို ဖိအားေပးခံေနရပါတယ္။
အခုလို အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရေတြက အေရးယူပိတ္ဆို႕မႈေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြေနရာကို တ႐ုတ္စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြက ၀င္ယူလာတယ္လို႕ကေစာ၀ါးက ေျပာပါတယ္။
"အေနာက္ႏုိင္ငံေတြကစီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈလုပ္တဲ့အတြက္တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကဒါကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့အျမတ္ထုတ္တဲ့ပုံစံနဲ႔ ပိုၿပီးလုပ္ၾကပါတယ္။အထူးသျဖင့္က်ေနာ္တုိ႔ျဖစ္ေနတဲ့ျပႆနာကအေနာက္ႏုိင္ငံေတြကလာၿပီးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွမယ္ဆုိရင္ သူတို႔နဲ႔ တုိင္ပင္ညိႇႏႈိင္းၿပီး သူတုိ႔ကုိလူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္တယ္၊သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိခုိက္တယ္လို႔ေျပာရင္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အေနအထားတခုမွာ ျပန္ၿပီးတုံ႔ျပန္ပါေသးတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြကေတာ့ သူတို႔ကုိဘာေျပာေျပာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တယ္၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးတယ္ပဲေျပာေျပာ သူတုိ႔က ဘာမွ မတုံ႔ျပန္တဲ့အျပင္ဂ႐ုလည္းမစုိက္ဘူး။"
အေနာက္ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဖိအားေပးႏိုင္ခဲ့သလိုပဲ တ႐ုတ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အခုလိုျဖစ္ေနတာေတြကို ဂ႐ုျပဳလာေစေရး ဖိအားေပးႏိုင္ဖို႕ နည္းလမ္းေတြကိုလည္း သူတို႕ရွာေဖြေနတယ္လို႕ ကေစာ၀ါးက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္းတ႐ုတ္စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြေၾကာင့္လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြျဖစ္တာ၊သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈေတြျဖစ္တာ အခ်က္အလက္ေတြကိုေတာ့စုေဆာင္းရရွိဖို႕ အေတာ့္ကို အခက္အခဲရိွေနတယ္လို႕လည္း ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းေတြ သံလြင္ျမစ္ေၾကာတေလွ်ာက္မွာ စစ္အစိုးရက စီမံေနရာမွာ ဒါဟာ ေဒသဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္လို႕ ဆိုေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ေဒသခံတိုင္းရင္းသား လူ႕အခြင့္အေရးအဖဲြ႕ေတြကေတာ့ ဒါဟာေဒသဖံြ႕ၿဖိဳးေရးထက္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈျဖစ္ေစတယ္၊ အတင္းအက်ပ္ေနရပ္ေျပာင္းခိုင္းမႈ၊ အတင္းအက်ပ္ လုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈ စတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္လာတယ္လို႕ ဆိုေနပါတယ္။ ဒီေရအားလွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းေတြမွာနည္းပညာအရေရာ ရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအရပါ အမ်ားစုကေတာ့ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ၾကတယ္လို႕ အခု ERI စစ္တမ္းမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။

VOA သတင္းဌာနမွကိုးကားတင္ျပထားပါသည္။