အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္တင္ေျမႇာက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ မိစာဍာႏွင့္ ေမးျမန္းခ်က္

မိ႐ိုင္မေရာ့
ေမး ။ ။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေခါင္းေဆာင္တင္ေျမွာက္ဖို႕ အေျခေနဘယ္ လိုရွိသလဲ။
ေျဖ ။ ။ အမ်ဳိးသမီးေတြက ကိုယ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခ်င္တိုင္းလည္း ျဖစ္လို႕မရဘူး။ ပါတီရဲ႕ကိုယ္ စားလွယ္ေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစုကလည္း ေယာက္်ားေတြပဲမ်ား တယ္၊ အမ်ဳိးသမီးဆိုရင္ က်မတစ္ေယာက္ပဲရွိတယ္၊ ကိုယ္ကဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ခ်င္ ကိုယ့္ ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေပၚမွာမူတည္ေနတယ္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ကိုယ္စားလွယ္က အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေခါင္း ေဆာင္တင္ခ်င္တဲ့ အျမင္ေတြရွိမယ္ဆိုရင္ေပါ့၊ က်မတို႕ကလည္း က်မတို႕အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕ကေန အမ်ဳိးအမီးကို ေခါင္းေဆာင္တင္ဖို႕ကိစၥကို တင္ျပဖို႕ အစီအစဥ္ရွိတယ္။ (Global System) လို မ်ဳိး လက္ခံႏိုင္မလားေပါ့၊ ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္အဖြဲ႕ေတြက ဒီ (Global System) ကို လက္ခံေပ မယ့္လည္း ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ေတြက လက္မခံႏိုင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္။

ေမး ။ ။ ဘာေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေခါင္းေဆာင္တင္ဖို႕ သူတို႕က လက္မခံႏိုင္တာလဲ။
ေျဖ ။ ။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႕ျမင္ထားတာက အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ေရရွည္မသြားႏိုင္ ဘူး ဇြဲမရွိဘူး၊ ဝိရိယမရွိဘူး။ ဒါေတြကိုေတာ့ သူတို႕ ၃ ႏွစ္တစ္ခါ က်င္းပေနတဲ့ ပါတီရဲ႕ ညီလာ ခံမွာ ေဆြးေႏြးတာပါ၊ သူတို႕ လက္မခံႏိုင္တာက အဲဒီညီလာခံ က်င္းပကတည္းကေပါ့၊ ဒီႏွစ္ဆု္ိ ၃ ႏွစ္ျပည့္ေနၿပီး၊ ဗဟိုေကာ္မတီအဆင့္ကလည္း လက္မခံႏိုင္ဘူး။

ေမ ။ ။ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္း႐ုံးမွာ အမ်ဳိးသမီးအတြင္းေရးမႉးကို တင္ေျမွာက္လိုက္တာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာမဘယ္ လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ဒီလိုအမ်ဳိးသမီးကို အတြင္းေရးမႉးအျဖစ္ တင္ေျမွာက္လိုက္တာ ေကာင္းတယ္လို႕ က်မျမင္တယ္၊ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုရင္ သူတို႕က အမ်ဳိးသမီးေတြကို ျမွင့္တင္ခ်င္တဲ့အျမင္ေတြ ရွိတယ္။ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း က်ရာက႑မွာ တာဝန္ယူႏိုင္မယ္။ ၿပီးေတာ့ က်မအထင္ ေပါ့ေနာ္ သူတို႕ကလည္း အေတြ႕အၾကံဳရွိမယ္၊ အျမင္ေတြရွိမယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေရြးလိုက္တာဟာ ေကာင္းတယ္၊ က်မတို႕မြန္မွာလည္း အထက္ကလူေတြ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) မွာ ဒီလိုျဖစ္လာၿပီးဆိုရင္ မြန္မွာလည္း ဒီလိုျဖစ္သင့္တယ္လို႕ စဥ္းစားခ်င္ စဥ္းစားလာမယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း အားအင္ေတြရွိလာမယ္၊ တခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသ မီးေတြက သူတို႕ဝင္ပါခ်င္ေနတယ္ ဘယ္အဖြဲ႕မဆိုေပါ့၊ ဒီလိုအမ်ဳိးသမီးကို ေခါင္းေဆာင္တင္ ေျမွာက္တာဟာ က်မတစ္ေယာက္ထဲသာမက က်မတို႕မြန္အမ်ဳိးသမီးအားလံုးကလည္း ဝမ္းပန္း တသာ ႀကိဳဆိုလၽွက္ပါ။

ေမး ။ ။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႕က ဘယ္လို အရည္အခ်င္းေတြ ရွိဖို႕လိုလဲ ၿပီးေတာ့ ဘယ္လို ႀကိဳးစားရမလဲဆိုတာကို ဆရာမရဲ႕အျမင္ကို ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ ။ ။ အေတြ႕အၾကံဳရွိရမယ္၊ ၿပီးေတာ့ က်မတို႕အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေယာက္်ားေတြ ေဝဖန္ ထားသလိုမ်ဳိးပဲ၊ တခ်ဳိ႕တခ်ဳိ႕ဆို အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း အိမ္ေထာင္က်သြားၿပီးရင္ အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္မေပးႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ကလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေခါင္းေဆာင္တင္ဖို႕ အျမင္းေစာင္းလာမယ္။ က်မေျပာခ်င္တာက ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ခ်င္ရင္ အခ်ိန္ျပည့္ က်မတို႕ ေပးႏိုင္ရမယ္၊ ဝိရိယလည္းရွိရမယ္၊ အျမင္လည္းက်ယ္ရမယ္၊ ေျပာရဲဆိုရဲရမယ္၊ တိုက္ပြဲဝင္ရဲတဲ့ သတၱိလည္းရွိရမယ္၊ ဒါမွ သူတို႕လည္း အမ်ဳိးသမီးကို လက္ခံလာႏိုင္မယ္၊ တာ ဝန္ေက်႐ုံနဲ႕ ဝင္လုပ္ရင္ေတာ့ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ကို ေခါင္းေဆာင္တင္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒီကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေတြ႕အၾကံဳက အမ်ားႀကီး အေရးပါတယ္။ က်မဆိုလိုခ်င္တာက အႏွစ္ ၂၀၊ ၃၀ အေတြ႕ၾကံဳရွိရမယ္ မဟုတ္ဘူးေနာ္၊ ထိုက္သင့္သေလာက္ရွိရမယ္၊ အျမင္လည္း က်ယ္ ရမယ္ေပါ့ေနာ္။

ေမး ။ ။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေခါင္းေဆာင္တင္ေျမွာက္ဖို႕ ကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူတို႕သေဘာထား ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ ဗဟိုေကာ္မတီအဆင့္ဆိုရင္ အခုမွ က်မတစ္ေယာက္ပဲရွိ တယ္၊ သူတို႕သေဘာထားကိုေတာ့ က်မေျပာလို႕မႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ပတ္ညီလာခံမွာ ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္၊ ဗဟိုေကာ္မတီ အဆင့္သံုးဆင့္ရွိတဲ့အထဲမွာ ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္ေကာ္ မတီအဖြဲ႕က လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္ကလိုမ်ဳိးပဲ ထိုက္သင့္သေလာက္ေတာ့ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ပါဝင္ ခြင့္ ေပးမွာပဲလို႕ က်မျမင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုရင္ ကရင္မွာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြကို ေခါင္းေဆာင္တင္ေနၿပီးဆိုေတာ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ စနစ္တစ္ခု အတည္ျဖစ္ဖို႕က ဗဟိုအလုပ္မႈ ေဆာင္တစ္ခုတည္းနဲ႕ မၿပီးဘူး၊ ဗဟိုေကာ္မတီတဆင့္ရွိေသးတယ္၊ သူတို႕လက္ခံမွ၊ ၿပီးေတာ့ ညီလာခံလဲရွိေသးတယ္၊ ညီလာခံမွာက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အာလံုးေထာက္ခံမွ ပါဝင္ခြင့္ရမွာ ကိုယ္စားလွယ္ေပၚမွာ မူတည္တယ္၊ ပါတီဝင္သက္တမ္းလည္း ပါဝင္ေနတယ္။

ေမး ။ ။ ညီလာခံမွာ ေခါင္းေဆာင္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္တဲ့ေနရာမွာ ဘယ္လိုဥပေဒ မူဝါဒ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြရွိပါသလဲ?
ေျဖ ။ ။ မူဝါဒ ေသေသခ်ာခ်ာေတာ့မရွိဘူး။ သတ္မွတ္ထားတာက ပါတီဝင္သက္တမ္း၊ ေနာက္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕မွာဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕ေကာ္မတီ၊ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕အလုပ္မႈေဆာင္ ေကာ္မတီရွိတယ္။ အမ်ဳိးသမီးအလုပ္မႈေဆာင္အဖြဲ႕က ဗဟိုေကာ္မတီမွာ ဝင္ေရြးလို႕ရတယ္၊ ဥပမာ ပညာေရးဌာနမွာ ပညာေရးေကာ္မတီရွိတယ္၊ အဲဒီပညာေရးေကာ္မတီက ဗဟိုေကာ္ မတီမွာ ဝင္ေရြးလို႕ရတယ္၊ သာမန္႐ုံးဝန္ထမ္းဆိုရင္ ဝင္ေရြးလို႕မရဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ခ႐ုိင္ ေကာ္မတီဆိုရင္ ညီလာခံမွာ ေကာ္မတီတစ္ခုခုျဖစ္ထားမွ ဝင္ေရြးလို႕ရတယ္၊ တစ္ႏွစ္နဲ႕ တစ္ႏွစ္ ေရြးပံုေရြးနည္းကေတာ့ အတူတူပဲ၊ တဆင့္ခ်င္းေရြးမွာပါ။ ဘယ္ေက်ာင္းနဲ႕ၿပီးထားတာ တို႕ မရွိဘူး။

ေမး ။ ။ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႕ ဘယ္လိုအေတြ႕အၾကံဳ ရွိရမလဲ။
ေျဖ ။ ။ လုပ္သက္အနည္းဆံုး ၅ ႏွစ္ေလာက္ရွိရမယ္။ ေကာ္မတီတစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီးဆိုက တည္းက လုပ္သက္က ၅ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသားပဲ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္လည္းရွိတယ္။ ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ ေကာ္မတီျဖစ္ထားတဲ့ လူတိုင္းက ဝင္ေရြးခြင့္ရွိတယ္။

ေမး ။ ။ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ေတြ နည္းရ သလဲ ဆရာမအေနနဲ႕ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ အမ်ဳိးသမီးေတြက ဟိုးအရင္ကတည္းက က႑အလိုက္ပါဝင္မႈက နည္းေနတာ၊ ပါ ဝင္ၿပီးသားလူေတြကလည္း ႏႈတ္ထြက္လိုက္ကုန္တယ္၊ ဟိုတုန္းက က်မတို႕မြန္ျပည္သစ္ပါတီ မွာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဌာနစံု၊ က႑စံုမွာ ပါဝင္ေနတယ္၊ အခုေနာက္ ပိုင္း အိမ္ေထာင္က်ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ထြက္လိုက္ကုန္တယ္၊ အမ်ဳိးသမီးေတြက ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္း ေတြမွာ ပါဝင္ဖို႕နည္းေနတယ္။ ပါဝင္လာေအာင္လည္း ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ဖို႕က အေရးႀကီးတယ္ေလ။ တခ်ဳိ႕ဆိုရင္လည္း ေဝဖန္ခံရတာလဲရွိတယ္၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းအားလံုးမွာ အမ်ဳိးသမီး ေခါင္းေဆာင္ဟာ မရွိသေလာက္နည္းတယ္၊ ကရင္အဖြဲ႕အစည္းမွာပဲ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ ဆိုတာရွိတယ္။

ေမး ။ ။ ဟိုတုန္းက ကရင္အဖြဲ႕အစည္းမွာ အမ်ဳိးသမီးဗဟိုေကာ္မတီကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ ၿပီးမွ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွာ အမ်ဳိးသမီးဗဟိုေကာ္မတီကို တင္ေျမွာက္လိုက္တယ္။ အခုလည္း ကရင္မွာ အမ်ဳိးသမီးအတြင္းေရးမႉးကို တင္ေျမွာက္လိုက္ၿပီဆိုရင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီေရာ ဘယ္ လိုအေျခေန ရွိပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ အတြင္းေရးမႉးျဖစ္ဖို႕က ေနာက္တစ္ဆင့္ရွိေသးတယ္၊ ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္ျဖစ္ၿပီးမွ ျပန္ေရြးမယ္၊ ဥပမာ ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္ ၉ ေယာက္ရွိတယ္၊ အဲဒီ ၉ ေယာက္ထဲကမွ အတြင္း ေရးမႉးေရြးမယ္၊ ကိုယ္က အခုမွဗဟိုေကာ္မတီအဆင့္ပဲ ရွိေသးတယ္။ အတြင္းေရးမႉးမေျပာနဲ႕ ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္ေကာ္မတီအဆင့္ေတာင္ မေတြးရဲဘူး။ ဗဟိုေကာ္မတီေတာင္မွ ဟိုး ေနာက္ဆံုးအဆင့္မွာရွိေနတယ္။

ေမး ။ ။ ဆရာမအေနနဲ႕ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လာတာ ၃ ႏွစ္အတြင္း ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြ ရင္ဆိုင္ေက်ာ္ျဖတ္လာခဲ့ရသလဲ။
ေျဖ ။ ။ အခက္အခဲဆိုတာက က်မက အခုပညာေရးဌာနမွာ တာဝန္ယူရတယ္။ အစကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕မွာ ပါဝင္ေနတယ္၊ အဲဒီမွာက ဥကၠဌေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ေျပာတာက ဗဟို ပညာေရးဌာနမွာ တာဝန္ယူရၿပီးဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕မွာ မပါဝင္ေစခ်င္ဘူးတဲ့၊ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုေတာ့ ပညာေရးဘက္မွာ ပိုၿပီးဖိအားေပးလုပ္ေစခ်င္တဲ့သေဘာပါ၊ အဲဒီတစ္ခ်က္က က်မ အေတာ္စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိတာေပါ့။ ကိုယ္က အမ်ဳိးသမီးဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕မွာ အနည္း နဲ႕အမ်ား ဝင္လုပ္ခ်င္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ က်မကို မြန္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔အစည္းက အၾကံေပးတဲ့အ ေနနဲ႔ အဖြဲ႔ရဲ႔နာယကအျဖစ္ခန္႔လိုက္တယ္။ အခက္အခဲကေတာ့ အမ်ားႀကီးပဲ ပညာေရးဆိုတာ အေပးသက္သက္ပဲေလ အဓိကက ေငြပဲ၊ ဘုံေငြမရွိရင္ အလုပ္မျဖစ္ဘူး၊ ေငြရဖို႕ကလည္း က်မ တို႕ကို ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္တဲ့လူကေပးမွ က်မတို႕အလုပ္ကိုလည္း သူတို႕လက္ခံႏိုင္မွျဖစ္မယ္၊ တခ်ဳိ႕ ကိစၥဆိုရင္ က်မတို႕ကလုပ္ေပးခ်င္ေနတယ္ ေငြမရွိေတာ့ ဘယ္လိုမွ လုပ္လို႕မရဘူးျဖစ္ေန တယ္။ အႀကီးမားဆံုး အခက္အခဲကေတာ့ ေငြပဲေလ။

ေမး ။ ။ ၿပီးေတာ့ ပညာေရးဌာနမွာ ဘယ္လိုေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိေနသလဲ။
ေျဖ ။ ။ အခက္အခဲေတြၾကားကေန ႀကဳိးစားၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ကေလးေတြ စာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္း မ်ားလာမယ္။ ၁၀ တန္းေအာင္တဲ့လူမ်ားလာမယ္၊ ဘဲြ႕ရေတြလဲ မ်ားလာ မယ္၊ အျပင္ဘက္မွာေတာ့ ထိုက္သင့္သေလာက္ တခ်ဳိ႕က ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္ေတြကို တက္ေရာက္ခြင့္ရလာတယ္၊ ဘယ္လိုပဲအခက္အခဲရွိရွိေပါ့ က်မတို႕ မြန္အမ်ဳိးသားေက်ာင္းေတြ ရွိလာလို႕ အနည္းဆံုး ကေလးေတြ မူလတန္းအဆင့္ထိေတာ့ တတ္ေျမာက္လာမွာပဲ။ ဒါက ေတာ့ က်မတို႔ပညာေရးဌာနရဲ႕ အျမတ္ပဲေပါ့။

ေမး ။ ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ မြန္အမ်ဳိးသမီးေတြကို ဆရာမ ဘာမ်ား ေျပာဆိုခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ ေျပာခ်င္တာက က်မတို႕အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္း ဘယ္က႑မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ၾကပါ ႀကိဳးစားၾကပါ။ ႏိုင္ငံေရးက႑မွာလည္း ပါဝင္ လုပ္ေဆာင္ၾကပါ။ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုတစ္ခု ခ်ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အဲဒီအဖြဲ႕ ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြပါဝင္ေနမွ ဆံုးျဖတ္ခ်တဲ့အခါမွာ သူတို႕လည္း အမ်ဳိးသမီးေတြကို သတိရ လာမွာ တခါတေလ အမ်ဳိးသားေတြပဲရွိေနရင္ အမ်ဳိးသမီးဘက္ကို သူတို႕သတိရလာမွာမဟုတ္ ဘူး။ တခါတေလဆိုရင္ အမ်ဳိးသားေတြပဲ ဥပေဒအဖြဲ႔မွာရွိေနေတာ့ တခ်ဳိ႔အမ်ဳိးသမီးကိစၥေတြဆို သူတို႔ ဘယ္လိုမွ အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ ကိုယ္ခ်င္းမစာေပးႏိုင္ဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ လိုပဲေျပာေျပာ အမ်ဳိးသမီးေတြက အျခားအဖြဲ႕အစည္းမွာ ပါဝင္မႈမ်ားေပးမယ့္လည္း ႏိုင္ငံေရး က႑မွာ ပါဝင္မႈနည္းေနတယ္။ က်မေျပာခ်င္တာက အမ်ဳိးသမီးမ်ား ႏိုင္ငံေရးက႑မွာ မ်ားမ်ားပါဝင္လာႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားၾကပါလို႕ မွာခ်င္ပါတယ္။

http://www.monnews-imna.com